Εποχές: Χειμώνας

Ας είμαι δίκαιος στην παρουσίαση των εποχών. Μιας και περίγραψα το φθινόπωρο με τα δικά μου μάτια, θα ήταν αδικία να άφηνα απέξω το χειμώνα. Στα αλήθεια αυτή η εποχή, σταγόνες συγκινήσεων έχει να μου προσφέρει. Σας παρακαλώ αν έχετε κάτι να προσθέσετε για αυτόν να το αφήσετε εδώ μήπως και υπάρχουν πράγματα που δεν μπορώ να διακρίνω. Προκαταβολικά να σας αναφέρω πως αυτή η περίοδος δεν με εμπνέει και τόσο, μην περιμένετε επομένως γλαφυρές περιγραφές. Βαρύς κι ασήκωτος όπως είναι, σκοτεινός, μουντός και κατσούφης μας καλεί σε άλλες αναπολήσεις. Αυτών που πέρασαν και αυτών που θα έρθουν και όχι πάντως εκείνων που σήμερα υπάρχουν. Οτιδήποτε εποχικό, άξιο αναφοράς, ευχάριστης, δύσκολα σχετίζεται με αυτόν.

Προσπαθώ να σκεφτώ τι το απολαυστικό μας προσφέρει τούτη η εποχή, ρωτούσα μάλιστα ένα φίλο προχθές και μου απαντούσε, ότι .. σκοτώνει τα μικρόβια και .. πως η ατμόσφαιρα είναι καθαρότερη. Στίβω το μυαλό μου για να γράψω κάτι καλό. Ναι, μόλις τώρα θυμήθηκα ένα ζωγραφικό πίνακα του μεγάλου Rembrandt που είχα δει και, νάτο: Αυτοσυγκέντρωση, διαλογισμός, περισυλλογή, meditation Αγγλιστί όπως λέγεται και ο πίνακας.


Γιατί, θα με ρωτήσετε, ποιος καταλήγει σε περισυλλογή στο άνθισμα της φύσης και στο θέρος; Σιγά μην καθίσω να σκεφτώ υπαρξιακά στην παραλία. Κι όμως, να που και αυτό είναι κομμάτι της ζωής μας. Αν σκεφτούμε, αν κάνουμε τον (προσωρινό) απολογισμό και την αποτίμησή μας. Αν θυμηθούμε το πριν και προετοιμαστούμε να διαγράψουμε την πορεία του μετά. Πώς να υλοποιήσεις κάτι αν δεν σχεδιάσεις, δεν σκεφτείς, δεν οραματιστείς, αν δεν μάθεις από τα παλιά σου λάθη; Κάτι σαν τον ύπνο και τα όνειρα: ξεκουραζόμαστε, ονειροβατούμε τη νύχτα για να πραγματοποιήσουμε την ημέρα. Και στις δύο περιπτώσεις ζούμε, δεν ‘υπάρχουμε’ απλά. Στην πρώτη μέσω του ιδεατού τρόπου και στην δεύτερη μέσω του χειροπιαστού.

Η ηρεμία και η γαλήνη είναι εμφανείς στο καταχείμωνο. Λιγότερος ρομαντισμός, λιγότεροι έρωτες, επομένως πάνω και κάτω, ασήμαντες οι μεταβολές της διάθεσης και του κεφιού – είναι σταθερά σε μέτρια έως χαμηλά επίπεδα. Να μία ευκαιρία για πιο ορθολογιστική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Διάβασα παλιότερα ότι όσοι χωρισμοί γίνονταν το μήνα Ιανουάριο, δύσκολα επανέκαμπταν. Ποια εξήγηση θα μπορούσα να δώσω; Μια εύλογη ερμηνεία θα ήταν πως οι όποιες αποφάσεις έρχονται μέσα από ώριμη σκέψη το χειμώνα, χωρίς παρορμήσεις, αισθήματα χωρίς λογική οργάνωση, μα μέσα από ήρεμους, κρυστάλλινους συλλογισμούς.


Κάποτε ένας φίλος μου είχε πει, ‘χτυπημένος’ από τα βέλη του αισθήματός του, ότι δεν μπορούσε να αντέξει τόση ευτυχία μαζεμένη. Τώρα που το σκέφτομαι είχε δίκιο, μιας και όλα αυτές οι απολαύσεις οι χαρές θα μπορούσαν να ήταν και καταπέλτης, απειλητικές δυνάμεις της σαγήνης, θα ήθελε κανείς κάτι για να τις συγκρατήσει. Συνειρμός: Άνοιξη, θέρος και φθινόπωρο προσφέρουν ευτυχία. Ο χειμώνας έρχεται να την μετριάσει μέσα από ψήγματα δυστυχίας και περισυλλογής.

Ας κάνουμε τώρα το εξής απλό σκεπτικό. Ποιες είναι οι πιο γιορτινές μέρες του χειμώνα; Ναι σωστά μαντέψατε, τα Χριστούγεννα με την Πρωτοχρονιά και οι Απόκριες. Βλέπετε εσείς καμιά τους να έχει αναφορά στην εποχή της; Με συγχωρείτε για το .. εσφαλμένο, τα Καρναβάλια έχουν τις ρίζες τους σε έθιμα κι εκδηλώσεις υποδοχής της άνοιξης και αποχαιρετισμού του χειμώνα. Είναι μία αναφορά – απόδρασης, φυγής, με αρνητικό τρόπο.

Θα μου απευθύνετε, δεν υπάρχουν, ‘φυσικές’ δράσεις και αποδράσεις; Ασφαλώς, μόνο που οι πιο πολλές εκφράζονται είτε σαν τρόποι να καθαρίσουμε τους .. όγκους χιονιού στα σπίτια μας (κάποιοι από εμάς, αναγκαίο κακό) είτε όταν εξορμάμε, υποτιθέμενοι φυσιολάτρες στα χιονοδρομικά κέντρα να διασκεδάσουμε με τα τεχνολογικά εκτρώματα που έχουν παραμορφώσει το ορεινό τοπίο σε μεγάλο βαθμό, προσφέροντας στιγμές ‘τεχνητής’ ευδαιμονίας. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις ημερών ή βδομάδων μέσα στο χειμώνα, όπως είναι οι Αλκυονίδες μέρες.

Η Αλκυόνα του Γενάρη τα κατάφερε και φέτος, μόνο που το διάστημα ήταν λιγοστό, δεν επέτρεπε καθυστερήσεις και σαστίσματα. Κι εμείς ήταν δυνατό να εκδράμουμε, έστω και λίγο στη μητέρα φύση εκείνες τις μέρες. Περπάτημα στο βουνό, γουλιές καφέ με θέα το δυτικό πέλαγος στο ηλιοβασίλεμα (θα ήταν ο ήλιος σχεδόν χαμένος στα σύννεφα και την υγρασία), τρέξιμο παραπλεύρως του ποταμού. Ήταν φευγάτες όμως οι μέρες, σχεδόν στιγμιαίες, δεν πρόφταινες να ανασυνταχθείς, έστω προσωρινά.


Ας μην είμαι άλλο άδικος. (;) Ο καλός μου φίλος όταν εξορμήσαμε πρόσφατα σε πάρκο Ευρωπαϊκής μεγαλούπολης, απαθανάτισε το τοπίο, λίγες μέρες αφότου οι νιφάδες είχαν κατέβει να καθίσουν αναπαυτικά επάνω στα κλαδιά του. Είναι κι αυτός ένας από τους λόγους που εκτιμάμε και αυτή την εποχή - ασφαλώς κάποια αιτία ύπαρξης θα έχει, και όχι μόνο ως αντιδιαστολή των άλλων τριών, πιο φωτεινών, περιόδων του ετήσιου κύκλου.