Δευτέρα 4 Μαΐου 2009

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι

Υπάρχουν περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, που χρειάζεται να δοθούν οι πρώτες βοήθειες, οι οποίες μπορεί ν’ αποβούν σωτήριες μέχρι να δοθεί η εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα, γι’ αυτό καλό είναι όλοι μας, να έχουμε τις βασικές γνώσεις.
Αυτός είναι και ο λόγος που δημιουργήσαμε αυτή την ενότητα.

Το βασικό υλικό, προέρχεται από τις σημειώσεις του Μάνου, ο οποίος είχε παρακολουθήσει το Σεμινάριο Πρώτων Βοηθειών του Ερυθρού Σταυρού και θεωρούμε ότι είναι από τα καλύτερα που δίνονται.

ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΟΜΩΣ δεν υποκαθιστούν τις εξειδικευμένες ιατρικές γνώσεις και τις ιατρικές υπηρεσίες.


ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ


ΣΩΣΤΗ ΠΡΩΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

Αρωγός : Αυτός που παρέχει τις Π.Β.
Θύμα: Αυτός που εχει υποστεί το ατύχημα

Τρεις παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν:
α. Ασφάλεια : Βλέπω αν είναι ασφαλές να παραμείνω εγώ και το θύμα στον τόπο του ατυχήματος. Μετακινώ το θύμα μόνο όταν υπάρχει κίνδυνος εκεί που βρίσκεται. Σε μοτοσικλετιστή δεν βγάζω ποτέ το κράνος !!
β. Εκτίμηση: Εξετάζω ποια είναι η σοβαρότερη βλάβη που εχει το θύμα , ώστε να ασχοληθώ κατά προτεραιότητα(αιμορραγίες ,κρανιακές κακώσεις, κατάγματα κλπ).
γ. Βοήθεια : Πρέπει οπωσδήποτε να καλέσω σε βοήθεια και τρίτους (και το ασθενοφόρο).

Όταν καλώ το ασθενοφόρο , μιλάω καθαρά , εξηγώ την κατάσταση , δίνω ακριβείς πληροφορίες για τον τόπο του ατυχήματος , και δεν κλείνω ποτέ πρώτος το τηλέφωνο. Αφήνω το κέντρο άμεσης βοήθειας να το κλείσει , αφού έχει πάρει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται.

ΣΕΙΡΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ
1. Διαπίστωση της βλάβης
α. Αντικειμενική (Τι βλέπω εγώ , σύγκριση μελών μεταξύ τους για να δω αν κάτι δεν πάει καλά, έλεγχος λειτουργικότητας των μελών κλπ)
β. Υποκειμενική (Τι πληροφορίες μου δίνει το ίδιο το θύμα , όπως τις αντιλαμβάνεται αυτό).
2. Εξουδετέρωσης του παράγοντος επιδείνωσης (Ακινητοποίηση , έλεγχο αναπνοής - σφυγμών , κλίση ασθενοφόρου, σκέπασμα του θύματος για να κρατηθεί ζεστό κλπ)
3. Ενθάρρυνση του Θύματος
(Κάποιο καλό λόγο , να του δείξω ότι υπάρχει κάποιος που εχει αναλάβει να τον βοηθήσει. Κρατάω το θύμα ήρεμο και ζεστό. Ελέγχω συνεχώς την αναπνοή και τον σφυγμό).

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΝΟΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ
1. Φάρμακα
Οξυζενέ - αντισηπτικό( κίτρινο betadin) - παυσίπονα - αντιισταμινικά - οινόπνευμα - Ipecavom για πρόκληση εμετού - καρβουνάκια η carbomix κάψουλες - κόκκινο ιώδιο
αμμωνία .
2. Υλικά
Βαμβάκι - γάζες αποστειρωμένες - γάζες βαζελινούχες (ξηροφορμίου) -
επίδεσμοι κοινοί - επίδεσμοι ελαστικοί - λευκοπλάστ - τραυμαπλάστ - θερμόμετρο - ψαλίδι - σύριγγες - λαβίδες - αλουμινοκουβέρτα - παγοκύστη - θερμοφόρα - γάντια, ½ έτοιμους νάρθηκες - φακός- σφυρίχτρα - ειδική σύριγγα που “βυζαίνει” για τσιμπήματα κλπ) , λίγη σόδα φαγητού , λίγο αλάτι.

ΤΡΑΥΜΑΤΑ
Διακρίνονται σε κλειστά και ανοικτά τραύματα.
Α.Κλειστά Τραύματα : Θλάσεις , μελανιές (Κακώσεις μαλακών μορίων - μυών κλπ - χωρίς να επέλθει λύσης της συνεχείας του δέρματος)
Σε τέτοιες περιπτώσεις ακολουθούμε τα εξής βήματα:
Ακινητοποίηση και πάγος (ακινητοποιώ το μέλος του βάζω πάγο -πάντα μέσα σε κάποιο ύφασμα- και πιέζω ελαφρά για 5-10 λεπτά. Μετά από λίγο επαναλαμβάνω όσες φορές χρειαστεί μέχρι να αισθανθεί το θύμα κάποια ανακούφιση)
Ελαστική επίδεση (Δένω με ελαστικό επίδεσμο , όχι πολύ σφικτά - να μην μελανιάζουν τα άκρα - και κρεμάω το μέλος με τα άκρα προς τα πάνω για να περιορίσω την κυκλοφορία του αίματος στο συγκεκριμένο μέλος)
Δίνω ένα ελαφρό παυσίπονο στο θύμα ( προσοχή να ρωτήσω αν εχει κάποια αλλεργία στο συγκεκριμένο φάρμακο)

Β.Ανοικτά Τραύματα : Εδώ υπάρχει λύσης της συνεχείας του δέρματος και παρουσιάζεται αιμορραγία.
Πάντα φοράμε γάντια όταν περιποιούμεθα ανοικτά τραύματα !!!!

Οι αιμορραγίες χωρίζονται σε εξωτερικές και εσωτερικές.
1.Εξωτερική αιμορραγία•Φλεβική αιμορραγία : το αίμα τρέχει με σταθερό ρυθμό και εχει σκούρο χρώμα
•Αρτηριακή αιμορραγία: Το αίμα εκτινάσσεται με τον ρυθμό των καρδιακών συστολών. Η κατάσταση σε αυτήν την περίπτωση είναι πολύ σοβαρή και θέλει άμεση ενέργεια.
•Τριχοειδική αιμορραγία: Όταν βγαίνει αίμα (και ορός) από πολλές μικρές οπές σε εκτεταμένη επιφάνεια δέρματος (έγκαυμα από τριβή κλπ).
Αντιμετωπίζεται ως εξής:
Αν τρέχει πολύ αίμα , κάνουμε γρήγορα (δεν μας ενδιαφέρει να προφυλάξουμε από μόλυνση, εδώ το κυριότερο είναι ότι ο χρόνος μας πιέζει).
* Σφίγγω τα χείλη της πληγής για 5-10 λεπτά.
•Αν το τραύμα είναι διάχυτο (δεν εχει συγκεκριμένα χείλη) πιέζω πολύ δυνατά με όλη την παλάμη μου και ανυψώνω το μέλος που αιμορραγεί πάνω από το ύψος της καρδιάς για να εμποδίσω / καθυστερήσω την ροή του αίματος.
Με ανυψωμένο το μέλος πιέζω την αρτηρία (στο χέρι είναι η βραχιόνιος αρτηρία που βρίσκεται στο μέσον του μπράτσου , εκεί που αρχίζει το ποντίκι.
Για το πόδι η αρτηρία βρίσκεται στο εσωτερικο του ξηρού εκεί που αρχίζει το πόδι στην βουβωνική πτυχή. Και στις 2περιπτώσεις πιέζω πάνω σε κόκαλο).
•Αν εξακολουθεί η αιμορραγία παίρνω οποιοδήποτε ύφασμα , το κάνω λουρίδες και περιτυλίγω το τραύμα πολύ σφικτά παρεμβάλλοντας κομμάτια βαμβάκι μεταξύ των τυλιγμάτων (ταμπονάρισμα). Δεν αντικαθιστώ τα ματωμένα υφάσματα/βαμβάκια , αλλά βάζω και αλλά επάνω τους . Κατά την διάρκεια όλης αυτής της διαδικασίας πηγαίνω προς κάποιο νοσοκομείο για να παραδώσω το θύμα σε ειδικούς.
•Ίσχαιμος περίδεση : Είναι ο κόμπος και το στρίψιμο που κάνουμε πριν από μια πληγή για να σφίξουμε και να σταματήσουμε την κυκλοφορία του αίματος. Δεν πρέπει να το κάνουμε αυτό (έχουμε νομική ευθύνη απέναντι στο θύμα).Αν το κάνουμε αναλαμβάνουμε την ευθύνη (π.χ. όταν κινδυνεύει ΑΜΕΣΑ το θύμα , η υπάρχει ακρωτηριασμός κλπ) διότι συνήθως τέτοια περίδεση οδηγεί σε ακρωτηριασμούς!!!


2. Εσωτερική αιμορραγία :
Συμπτώματα : κόπωση , αδυναμία , χλόμιασμα , έλλειψη συγκέντρωσης του θύματος , υποθερμία , μελάνιασμα .

Είδη εσωτερικής αιμορραγίας :
Ρινορραγία: Το θύμα μένει καθιστό , το κεφάλι ελαφρά σκυμμένο , πιέζω με τα δυο δάκτυλα ακριβώς κάτω από το κοκαλάκι της μύτης, εμποτίζω μια γάζα με οξυζενέ (είναι αιμοστατικό) και την βάζω (σφικτά) μέσα στο ρουθούνι. Βάζω πάγο (πάντα τυλιγμένο σε ύφασμα) στον αυχένα η στο μέτωπο.
Την γάζα την αφήνω το πολύ 24 ώρες. Απομακρύνω σιγά και απαλά
για να μην ξανανοίξει. Αν δεν μπορώ πάω στον γιατρό.
Οδοντορραγία: Εμποτίζω γάζα με οξυζενέ και βάζω το θύμα να την δαγκώσει.
Γαστρορραγία: Συνήθως βγαίνει αίμα σκούρο από το στόμα (αιματέμεση)
η τα κόπρανα (εχουν χρώμα μαύρο). Το θύμα ξαπλώνει , δεν τρωει , δεν πίνει , κρατιέται ζεστό , (και μεταφέρεται σε γιατρό κατά την διάρκεια αυτών των ενεργειών), τοποθετούμε πάγο(με ύφασμα) και αφού βάζουμε ταλκ στο δέρμα του στομάχου , εφαρμόζουμε τον πάγο επάνω του.
Αιμόπτυση: Προέρχεται από αιμορραγία στους πνεύμονες και εκδηλώνεται με βήχα. Το θύμα μένει σε καθιστή θέση για διευκόλυνση της αναπνοής . Δεν τρωει , δεν πίνει , μεταφέρεται σε νοσοκομείο.
Εγκεφαλική: Το θύμα μένει σε ημικαθιστή θέση. Δεν τρωει , δεν πίνει . Βάζουμε ψυχρές κομπρέσες στο κεφάλι. Αν φορά μασέλα την απομακρύνω αμέσως για να μην προκαλέσει πνιγμό. Χρειάζεται άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο.
Γυναικολογική: Το θύμα κάθεται σε ημικαθιστή θέση , αλλά με τα γόνατα λυγισμένα για να συμπιέζονται τα εσωτερικά όργανα. Πίνει άφθονα υγρά(Είναι η μοναδική περίπτωση που δίνουμε υγρά σε αιμορραγία).
Βάζουμε πάγο ΜΟΝΟ σε εξαιρετική ανάγκη , γιατι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα μετά.
Κοιλιακή:Το θύμα κάθεται σε ημικαθιστή θέση με λυγισμένα τα γόνατα.
Δεν δίνω τροφή η υγρά. Αμέσως πάω σε γιατρό.

ΜΟΛΥΝΣΕΙΣ
•Πλύσιμο της πληγής με τρεχούμενο νερό η φυσιολογικό ορό
•Χύνω στην πληγή οξυζενέ από ψηλά
•Σκουπίζω με αποστειρωμένη γάζα (την πιάνω από μια άκρη) με μια κίνηση και την πετάω.
•Εμποτίζω άλλη γάζα με betadin, η mercurochrome και εφαρμόζω στην πληγή με μια κίνηση στο κέντρο και μια κίνηση στην περιφέρεια της πληγής. Δεν πασαλείβω , απλά ακουμπάω την πληγή.
•Δένω το τραύμα με γάζα η τραυμαπλάστ
•Παρακινώ το θύμα να κάνει αντιτετανικό ορό (η ανανέωση του αντιτετανικού εμβολίου που γίνεται κάθε 10 χρόνια).
Ο Τέτανος επωάζεται σε 1/3 εβδομάδες . Αν δεν τον προλάβουμε η κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη. Τα συμπτώματα είναι διέγερση , σπασμοί , γέλιο χωρίς λόγο , το σώμα κυρτώνεται και σε μεταγενέστερο στάδιο αρχίζουν να παραλύουν τα αναπνευστικά όργανα , οδηγώντας το θύμα στο μοιραίο.

ΔΑΓΚΩΜΑΤΑ / ΤΣΙΜΠΗΜΑΤΑ ΖΩΩΝ, ΔΑΓΚΩΜΑ ΣΚΥΛΟΥ , ΓΑΤΑΣ ΚΛΠ
Λύσσα: Μεταδίδεται από θηλαστικά ζώα , όταν έλθει σ’επαφή το σάλιο του ζώου με το αίμα του θύματος. Το μικρόβιο αναπτύσσεται στον εγκέφαλο. Έχει περίοδο επώασης 20-40 μέρες. Κυρίως μπορεί να υπάρξει στα σκυλιά , γάτες, ποντίκια, νυκτερίδες.
Τα στάδια της Λύσσας είναι τα εξής:
1. Εισβολή (κόκκινα μάτια , τρέχουν πολλά σάλια, έντονη δίψα, το ζώο δαγκώνει ότι βρει (διαστροφή ορέξεως), ο άνθρωπος έχει βουλιμία.
2. Σπασμοί
3. Παραλύσεις
Αντιλυσσική θεραπεία πρέπει να γίνει προτού αρχίσουν τα συμπτώματα. Αν εμφανιστούν τα συμπτώματα το θύμα είναι καταδικασμένο.
Πρέπει να γίνεται από ειδικό (Λυσσιατρείο : Ιερά Οδός έναντι Γεωπονικής) και γίνεται όταν:
-Το ζώο έχει λύσσα
-Όταν δεν βρεθεί το ζώο που έχει δαγκώσει κάποιον
-Όταν το δάγκωμα είναι στο κεφάλι
Όσον αφορά το τραύμα του δαγκώματος , το περιποιούμεθα όπως όλα τα κοινά τραύματα.

ΔΑΓΚΩΜΑ ΔΗΛΗΤΗΡΙΩΔΟΥΣ ΦΙΔΙΟΥ
Δηλητηριώδη φίδια στην Ελλάδα είναι η οχιά και ο αστρίτης.
Διακρίνονται από το σκούρο χρώμα τους και τα ζιγκ ζαγκ στην πλάτη τους.
Έχουν αμυγδαλωτά μάτια (όχι στρογγυλά όπως τα άλλα φίδια) γιατί κάτω από τα μάτια τους είναι ο σάκος με το δηλητήριο.
Εχουν δυο μακριά δόντια (σκυλόδοντα) και το σημάδι στο δέρμα από το δάγκωμά τους αφήνει δυο αμυδρά σημαδάκια (σαν κοκκινίλες).
Αν ένα δηλητηριώδες φίδι δαγκώσει δυο άτομα , το δεύτερο άτομο δεν κινδυνεύει διότι το πρώτο έχει φάει όλο το δηλητήριο του φιδιού (το φίδι για να ξαναπαράγει δηλητήριο θέλει 2-3 ώρες)
Συμπτώματα: Πόνος , γρήγορο πρήξιμο (είναι ενδεικτικό σύμπτωμα), μελάνιασμα, ζαλάδες , χλόμιασμα κούραση , σοκ.
Θεραπεία: Παραμένω ψύχραιμος και ακίνητος (!!)
Τοποθετώ το δαγκωμένο μέλος χαμηλά (κάτω από το ύψος της καρδιάς).
Σφίγγω όπως στα τραύματα (με το χέρι) για να καθυστερήσω την ροή του αίματος.
Εφαρμόζω την ειδική σύριγγα με την βεντούζα που έχω στο φαρμακείο.
Ζητάω ΑΜΕΣΩΣ Ιατρική βοήθεια.
Αν δεν μπορώ να φτάσω σε γιατρό μέσα σε μισή ώρα από το δάγκωμα δένω πιο πάνω από το πρήξιμο ένα ύφασμα , κάνω κόμπο περνάω από επάνω κάποιο ξύλο , κάνω επάνω από αυτό κι άλλο κόμπο και περιστρέφω σφίγγοντας ΜΟΝΟ μέχρι να περνάει το μικρό μου δάκτυλο μεταξύ δέρματος και υφάσματος (ΜΟΝΟ ΤΟΣΟ ,ΟΧΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ). Δεν χορηγώ οινοπνευματώδη!!!

ΔΑΓΚΩΜΑ ΣΚΟΡΠΙΟΥ
Οι σκορπιοί είναι ξανθοί και μαύροι. Οι μαύροι είναι οι επικίνδυνοι.
Το τσίμπημά του προκαλεί φοβερό πόνο, πρήξιμο, μελάνιασμα και αν το θύμα είναι αλλεργικό παθαίνει σοκ και μπορεί να πεθάνει.
Θεραπεία: Απομακρύνω το κεντρί αν έχει μείνει μέσα.
Βάζω υγρή αμμωνία η αντισταμινικό (μπορεί αν δεν εχω να βάλω και γάλα συκιάς). Βάζω κρύα επιθέματα η και πάγο. Δίνω στο θύμα ξυνό ρόφημα(νερό με λεμόνι κλπ).Δίνω παυσίπονο. Πάω στον γιατρό.

ΔΑΓΚΩΜΑ ΜΕΛΙΣΣΑΣ / ΣΦΗΚΑΣ
Προκαλεί πόνο , φαγούρα , τοπικό πρήξιμο.
Βγάζω το κεντρί αν εχει μείνει μεσα.
Βάζω αμμωνία η αντισταμινικό (η και ξύδι)
Με ένα μεταλλικό αντικείμενο (βέρα , νόμισμα σταυρό κλπ) περνάω επάνω από το δάγκωμα σφικτά πολλές φορές (για να σπάσω το κεντρί που είναι μέσα για να σταματήσει να ρίχνει δηλητήριο).
Αν το θύμα είναι αλλεργικό στις μέλισσες τρέχω αμέσως στον γιατρό !!!
Ο αλλεργικός πρέπει να εχει μαζί του πάντα τα φάρμακα που του εχει δώσει ο γιατρός του. Συνήθως ο γιατρός δίνει κορτιζόνη (για να καθυστερήσει τα συμπτώματα) και αδρεναλίνη για να θεραπεύσει.

ΔΑΓΚΩΜΑ ΨΑΡΙΩΝ

Τα επικίνδυνα είναι ο σκορπιός και η δράκαινα. Εχουν τα δηλητηριώδη αγκάθια , κυρίως στην πλάτη τους.
Θεραπεία: Βγάζω τα αγκάθια αν είναι μέσα στο δέρμα. Βάζω αμμωνία η αντισταμινική αλοιφή .Πάω στον γιατρό. Αν η κατάσταση είναι σοβαρή , σφίγγω πάνω από το πρήξιμο.

ΤΣΙΜΠΗΜΑ ΤΣΟΥΧΤΡΑΣ
Κάνω μασάζ με άμμο θαλάσσης για να αποκολληθούν τα πλοκαμάκια που εχουν μείνει επάνω στο δέρμα. Βάζω οινόπνευμα για γρήγορη ανακούφιση.

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ


Ανάλογα με το βάθος τους χωρίζονται σε:
1.Επιφανειακά (1ου βαθμού) που εχουν βλάψει μόνο δέρμα.
2.Ενδιάμεσα (2ου βαθμού) που βλάπτουν ολο το στρώμα του δέρματος .
Δημιουργούν φουσκάλες. Όταν επουλωθούν αφήνουν μια κηλίδα στο δέρμα (καφετιά).
3.Τμηματική απανθράκωση (3ου βαθμού).Το έγκαυμα έχει περάσει όλα τα στρώματα (δέρμα ,λίπος , μυς , μέχρι και οστά). Το θύμα δεν νοιώθει δυνατό πόνο γιατι εχουν καεί και οι απολήξεις των νεύρων. Η περιοχή είναι γκριζόμαυρη. Όταν επουλωθεί αφήνει σοβαρές παραμορφώσεις.

Η σοβαρότητα του εγκαύματος προσδιορίζεται από την έκτασή του και όχι τόσο από το βάθος του.
Αν καλύπτει 20% του σώματος θεωρείται επικίνδυνο και χρειάζεται νοσοκομείο.
Αν καλύπτει 30-50% του σώματος τότε είναι μάλλον θανάσιμο.
Για να δω το ποσοστό έκτασης χρησιμοποιώ τον κατωτέρω κανόνα:
Στους ενήλικες : 9% κεφάλι, 9% κάθε χέρι η πόδι , 9% εμπρός κορμός , 9% πίσω κορμός , 9% εμπρός λεκάνη , 9% πίσω λεκάνη , 1% γεννητικά όργανα (κυρίως στους άνδρες)
Στα βρέφη: 18% κεφάλι , 9% κάθε χέρι , 18% στήθος / πλάτη , 14% κάθε πόδι , 18% λεκάνη.
Επομένως , η σοβαρότητα του εγκαύματος κρίνεται από :
Την έκταση (1οςπαραγων) , Το βάθος (2ος παράγων) , Την εντόπιση (που βρίσκεται το έγκαυμα και τι όργανα έχει βλάψει) , Τη ηλικία του θύματος (βρέφος , ηλικιωμένος , διαβητικός κλπ).

Θεραπείες

Σε έγκαυμα μικρής έκτασης , τρεχούμενο δροσερό νερό. Αν μπορώ βυθίζω το μέλος μέσα στο νερό για 10-15 λεπτά. Αν δεν μπορώ , βάζω δροσερή κομπρέσα και την αλλάζω κάθε 1-2 λεπτά.
Αφαιρώ ότι σφίγγει (ρολόγια βέρες κλπ)
Αλείβω με Μπεταντιν η αλοιφή για εγκαύματα.

Σε εκτεταμένο έγκαυμα , αφαιρώ τα ρούχα αμέσως . Αν εχουν κολλήσει στο έγκαυμα , τότε κόβω με ψαλίδι το κολλημένο ρούχο και αφήνω το κολλημένο επάνω. Βάζω κομπρέσες με νερό ανακατεμένο με σόδα φαγητού. Τυλίγω το θύμα με κουβέρτα γιατί οπωσδήποτε κρυώνει. Δεν του δίνω φαΐ η υγρό .
Αν το νοσοκομείο απέχει πάνω από 2-3 ώρες κατά την μεταφορά τον δυναμώνω με λίγες γουλιές από νερό (2 ποτήρια ποσότητα μαζί με μισή κουταλιά αλάτι και μισή κουταλιά σόδα φαγητού.
Αν υπάρχουν φουσκάλες , δεν τις σπάω. Αν πρέπει να τις σπάσω γιατί ενοχλούν , τρυπάω με σύριγγα την βάση της φουσκάλας.


Αν κάποιος καίγεται , για να τον σβήσω , τον τυλίγω σφικτά με ρούχα / κουβέρτες κλπ. Αν δεν έχω ρούχα τον κουτρουβαλιαζω .

Αν εγκλωβιστεί κάποιος σε φωτιά , για να τον μεταφέρω μακριά :
Καλύπτω το στόμα και την μύτη με πανί.
Νοιώθω με την ανάστροφη της παλάμης αν η πόρτα που θα ανοίξω είναι ζεστή (οπότε εχει φωτιά από πίσω)
Προχωρώ πάντα κατά μήκος του τοίχου ψηλαφώντας με την ανάστροφη της παλάμης τον τοίχο για καλώδια κλπ(για να αποφύγω την ηλεκτροπληξία)
Προχωρώ όσο πιο σκυφτός μπορώ.
Συνήθως το θύμα θα βρίσκεται κάτω από έπιπλα (κρεβάτια , τραπέζια, μέσα σε ντουλάπες κλπ)
Το βάζω να πλέξη τα χέρια του στο σβέρκο μου και το ΣΕΡΝΩ έξω (δεν το σηκώνω ποτέ). Αν είναι αναίσθητο , προσπαθώ να του δέσω τα χέρια και ακολουθώ την προηγούμενη διαδικασία
Όταν βγάλω έξω το θύμα , κάνω έλεγχο αναπνοής , σφυγμού κλπ
Μεταφέρω αμέσως σε νοσοκομείο.

Ηλίαση
Είναι η βλάβη που παθαίνουμε στους μύες του σβέρκου , από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.
Προκαλεί πονοκέφαλο , κόπωση , ναυτία , τάση προς εμετό , πυρετό , απώλεια αισθήσεων. Το δέρμα είναι κατακόκκινο και ζεστό (ακόμη και στο τριχωτό της κεφαλής).
Βάζω το θύμα σε σκιερό μέρος και σε ημικαθιστή θέση. Του βγάζω τα ρούχα. Βάζω κρύες κομπρέσες. Χορηγώ υγρά (αν έχει τις αισθήσεις του).
Αποφεύγω την ηλίαση αν βάζω το τζόκεϊ ανάποδα με το γείσο να προφυλάσσει το σβέρκο.

Θερμοπληξία
Χαλάει το σύστημα εφίδρωσης (κυρίως σε θερμοκρασίες καύσωνα - άνω των 40 βαθμών). Ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται και η εσωτερική θερμοκρασία ανεβαίνει.
Προξενεί , αδυναμία , πονοκέφαλο , ζάλη, ναυτία , ανησυχία , μεγάλο πυρετό, ζεστό δέρμα και ξηρό , γρήγορο σφυγμό και σε ορισμένες περιπτώσεις κώμα.
Βάζω το θύμα σε ημικαθιστή θέση , αφαιρώ τα ρούχα του , το βάζω σε σκιερό μέρος , δημιουργώ ρεύμα αέρα , χορηγώ υγρά , ζητώ ιατρική βοήθεια.
Προλαμβάνω την θερμοπληξία ως εξής:
Αποφυγή κούρασης σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας
Πίνω πολλά υγρά (νερό με αλάτι , απαγορεύεται το λεμόνι)
Όχι οινοπνευματώδη. Παραμονή σε δροσερό περιβάλλον
Φυλάγομαι από λοιμώξεις -κρυολογήματα. Συνεννοούμαι με τον γιατρό μου για να μειώσω κάποια φάρμακα που ίσως περνώ.
Έχω πάντα μαζί τη κάρτα υγείας (αν έχω χρόνιο νόσημα)
Τρωω ελαφρά και πολλά γεύματα (λαχανικά φρούτα , όχι λάδια και λίπη)
Δεν κάνω πολύωρα ταξίδια. Κάνω πολλά χλιαρά ντους. Φοράω γυαλιά ηλίου.

ΔΙΑΣΤΡΕΜΜΑ
Είναι η προσωρινή μετατόπιση οστού.
Συμπτώματα: Πόνος , πρήξιμο , μελάνιασμα (εκχύμωση), λίγη δυσκολία στην κίνηση.
Πρώτες Βοήθειες:
-Βάζω ψυχρά επιθέματα ΑΜΕΣΩΣ , για 10-20 λεπτά ( και τα επαναλαμβάνω κάθε 1 ώρα μέσα στο 1ο 24ωρο)
-Ακινησία
-Δένω (αν είναι δάκτυλο δένω με λευκοπλαστ 2-3 δάκτυλα μαζί)
-Ανάρτηση μέλους (αν είναι χέρι το ανυψώνω και το κρεμάω. Αν είναι πόδι το τοποθετώ σε μαξιλάρι)
-Δίνω παυσίπονο
-Πάω για ακτινολογικό έλεγχο

Εξάρθρωση (Βγάλσιμο)

Το κόκαλο φεύγει από την θέση του, οι σύνδεσμοι σπάνε.
Συμπτώματα: Δυνατός πόνος , εμφανής παραμόρφωση, έλλειψη ικανότητας κίνησης, πρήξιμο, μελάνιασμα
Πρώτες βοήθειες:
-Ψυχρά επιθέματα
-Ακινησία με νάρθηκα (στην θέση που έχουν μείνει τα οστά. Δεν προσπαθώ να τα βάλω στην θέση τους)
-Αναπαυτική θέση στο πάσχον μέλος
-Παυσίπονο
-Ιατρική Βοήθεια


ΚΑΤΑΓΜΑ

Λύση της συνεχείας του οστού
Διακρίνονται σε:
1. Ατελή η ρωγμώδη κατάγματα (ράγισμα) Όταν απλά έχει σπάσει το κόκαλο χωρίς να έχουν μετακινηθεί τα κομμάτια).
2. Τέλεια η απλά κατάγματα (Όταν τα δυο κομμάτια έχουν απομακρυνθεί μεταξύ τους , αλλά παραμένουν στην “ίδια ευθεία”).
3. Ανοιχτά η επιπεπλεγμένα κατάγματα (Όταν τα δυο κομμάτια σχηματίσουν γωνία . Σ’ αυτήν την περίπτωση πιθανόν έχουμε και σκίσιμο του δέρματος)
4. Συντριπτικά κατάγματα (Όταν το κόκαλο έχει γίνει πολλά κομμάτια)

Το κάταγμα στο μηριαίο οστούν είναι επικίνδυνο γιατί το άτομο κινδυνεύει από σπάσιμο αρτηρίας και εσωτερική αιμορραγία. Σ’ αυτήν την περίπτωση πάμε το θύμα ΑΜΕΣΩΣ σε νοσοκομείο.

Συμπτώματα:
Πόνος δυνατός (αρχίζει συνήθως μετά από 10 λεπτά , ίσως και αργότερα)
Πρήξιμο (ίσως και μελάνιασμα),Παραμόρφωση, Παρά φύση κίνηση, τριγμός κατά την εξέταση του μέλους.


Πρώτες Βοήθειες:
Βγάζω αμέσως δακτυλίδια , ρολόγια κλπ που μπορεί να σφίγγουν.
Βάζω ψυχρά επιθέματα
Ακινητοποιώ με νάρθηκα
Βάζω το μέλος σε βολική θέση

Ο νάρθηκας πρέπει να είναι σκληρός (εδώ δεν μας κάνει τυλιγμένο περιοδικό) και πρέπει να είναι αρκετά μακρύς ώστε να φτάνει τις αρθρώσεις πάνω και κάτω από το κάταγμα.
Αν δεν έχω νάρθηκα σε περίπτωση ποδιού , δένω το πάσχον πόδι επάνω στο γερό (ώστε να χρησιμοποιήσω το γερό πόδι ως νάρθηκα).
Σε περίπτωση χεριού , δένω το χέρι επάνω στο σώμα (το σώμα παίζει τον ρόλο του νάρθηκα).

Σε περίπτωση μεγάλης αιμορραγίας φροντίζω ΠΡΩΤΑ την αιμορραγία !!!

Κάταγμα κρανίου

Εδώ ο χρόνος μας πιέζει πολύ
Συμπτώματα:
Σημεία τραυματισμού ( τραύμα, εξόγκωμα , βαθούλωμα κλπ)
Πονοκέφαλος , ζαλάδα , εμετός
Τρέχει υγρό από μύτη η αυτί (εδώ έχουμε πολύ μεγάλο κίνδυνο!!!)
Διαταραχές λόγου
Οι κόρες των ματιών δεν έχουν το ίδιο μέγεθος μεταξύ τους
Στο ασπράδι των ματιών εμφανίζονται σημάδια αίματος.
Απώλεια συνείδησης
Διαταραχές σφυγμού/αναπνοής
Σπασμοί / παράλυσης

Πρώτες Βοήθειες:
ΑΜΕΣΗ μεταφορά σε νοσοκομείο (με φορείο).Το άτομο πρέπει να μένει απόλυτα ακίνητο !!!!

Διάσειση
Τράνταγμα του εγκεφάλου


Συμπτώματα:
Απώλεια αισθήσεων (συνήθως σύντομη)
Αστάθεια βαδίσματος
Αμνησία (συνήθως το θύμα δεν μπορεί να περιγράψει πως έγινε το ατύχημα)
Υπνηλία
Ωχρότητα , ναυτία , εμετός (αν κάνει εμετό θέλει προσοχή)

Πρώτες Βοήθειες:
α. Αν δεν έχει χάσει τις αισθήσεις του:
Ακινησία , έλεγχος αναπνοής /σφυγμών , έλεγχος επιπέδου ανταπόκρισης σε απλές ερωτήσεις που κάνουμε κάθε 10 λεπτά.

β. Αν έχει χάσει τις αισθήσεις του:
Διατήρηση ανοιχτών των αεροφόρων οδών.
Θέση ανάνηψης και αμέσως ιατρική βοήθεια

Γενικώς στην διάσειση , το θύμα δεν πρέπει να κοιμάται πολλές ώρες (κάθε 2 ώρες το ξυπνάμε και του κάνουμε απλές ερωτήσεις).
Το πρώτο 24 όρο θέλει ελαφρά διατροφή και αποφυγή κούρασης.


Κατάγματα σπονδυλικής στήλης
Συμπτώματα:

Πόνος , παραμόρφωση, το θύμα αισθάνεται ότι είναι κομμένο στα δυο.
Αν εχει τραυματισθεί ο νωτιαίος μυελός το θύμα έχει απώλεια αισθητικότητας και κινητικότητας .
Αν το χτύπημα είναι στον αυχένα το θύμα έχει παράλυση (παραπληγία / τετραπληγία).

Πρώτες Βοήθειες:
Πλήρης ακινησία (εδώ δεν μας πιέζει ο χρόνος , άρα μπορούμε να περιμένουμε το ασθενοφόρο).
Του μιλάμε συνεχώς και ελέγχουμε σφυγμό.
Ελέγχουμε αν χάνει αίμα από πουθενά.
Ψηλαφούμε ελαφρά από το κεφάλι μέχρι κάτω για να δούμε αν έχει εμφανή συμπτώματα κατάγματος.
ΔΕΝ ΒΓΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΚΡΑΝΟΣ !!!!
Για να τοποθετήσουμε το θύμα σε φορείο χρειαζόμαστε τουλάχιστον 3 ανθρώπους . Ο ένας πάει πάνω από το κεφάλι και με τις παλάμες στις ωμοπλάτες του θύματος στηρίζει με τα μπράτσα του το κεφάλι , ώστε να μην μετακινείται κατά την τοποθέτηση στο φορείο. Οι άλλοι πάνε από το πλάι και βάζουν τα χέρια τους κάτω από το σώμα , ο ένας στο ύψος της πλάτης , ο άλλος στο ύψος των γοφών και ο τρίτος κάτω από τα πόδια. Σηκώνουμε όλοι ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ και τον τοποθετούμε στο φορείο.
Αν το θύμα χάνει υγρό από το αυτί , τον γέρνω (όλον μαζί) ελαφρά προς το αυτί που χάνει , ώστε να τρέχει το υγρό και να μην κάνει θρόμβο στον εγκέφαλο.
Αν δεν φορά κράνος , του βάζω πανιά, κουβέρτες , τσάντες κλπ γύρω γύρω από το κεφάλι του, προσπαθώντας να ακινητοποιήσω όσο μπορώ το κεφάλι.

Για την σπονδυλική στήλη , βάζω πανιά , στουπιά κλπ στα κενά (εκεί που η σπ. στήλη κάνει καμπύλες , όπως αυχένας μέση κλπ) για να ακινητοποιήσω την σπ. στήλη και δένω τα πόδια του θύματος.
Γενικά κάνω οτιδήποτε χρειαστεί για να κρατήσω το θύμα ακίνητο.

Αν δεν είναι πεσμένο ανάσκελα , τον βάζω στο φορείο στην στάση που τον έχω βρει. Αν είναι μπρούμυτα τον βάζω όπως είναι στο φορείο.
Αν είναι πεσμένος στο πλάι , βάζω το φορείο δίπλα του (κολλητά στην πλάτη του) και πάντοτε με βοήθεια τρίτων τον γυρίζω σιγά , έτσι ώστε να βρεθεί επάνω στο φορείο ανάσκελα.


Κάταγμα Λεκάνης:
Συμπτώματα:
πόνος , αστάθεια βαδίσματος

Πρώτε Βοήθειες:
Ακινησία
Για να τον βάλω σε φορείο του περνάω σεντόνι/ κουβέρτα κλπ κάτω από την λεκάνη και τα γόνατα και τον φασκιώνω.
Αν δεν έχω σεντόνι κλπ του περνάω πολλές λουρίδες υφάσματος (η μια δίπλα στην άλλη) και τις δένω.
Ακινητοποιώ τα πόδια δένοντας τους αστραγάλους (κάνω “οχτάρια” ανάμεσα στους αστραγάλους.
Βάζω σεντόνι, κουβέρτα κλπ ανάμεσα στους μηρούς.

Κάταγμα πλευρών
Συμπτώματα:
Πόνος , βήχας , ακανόνιστη αναπνοή
Πρώτες Βοήθειες: Ακινησία , μεταφορά σε νοσοκομείο.

ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ

Στις δηλητηριάσεις ο παράγων επιδείνωσης είναι ο χρόνος !!!

Ένα τοξικό υλικό :
Μπορούμε να το φαμε η να το πιούμε , να το αναπνεύσουμε , να εισχωρήσει από το δέρμα (γεωργοί κυρίως), να εισχωρήσει με ένεση η κλύσμα.

Παράγοντες που καθορίζουν την σοβαρότητα της δηλητηρίασης:
1.Ποσότητα δηλητηρίου
2.Τοξικότητα
3.Πόση ώρα έχει μείνει στον οργανισμό
4.Αν το θύμα είχε άδειο στομάχι
5.Ιδιοσυγκρασία του ατόμου

Δηλητηρίαση από το πεπτικό σύστημα:
Συμπτώματα:
Ειδικά (αν πχ εχει πάρει υπνωτικά τότε κοιμάται)
Γενικά (πυρετός , ωχρότητα κλπ)

Πρώτες Βοήθειες:
Α’Φάση: Δίνω εμετικό (ipecavom) δυο φιαλίδια και σε 20 λεπτά αν δεν κάνει εμετό του δίνω και τρίτο. Αν δεν έχω εμετικό βάζω το δάκτυλο η κουτάλι στην βάση της γλώσσας (προσοχή μην με δαγκώσει). Μπορώ να προκαλέσω εμετό δίνοντας του επίσης ένα ποτήρι χλιαρό νερό (αν έχω διαλύω και λίγη μουστάρδα)
Β’Φάση: Όταν κάνει εμετό , τότε του δίνω καρβουνάκια πολλά , διαλυμένα σε νερό. Αν δεν έχω καρβουνάκια του δίνω γάλα , γιαούρτι η ασπράδι αυγού, η ακόμη και ψωμί η φρυγανιά.

Καλώ το κέντρο δηλητηριάσεων ( 01 - 7793777)
Αν το φάρμακο είναι καυστικό , το θύμα εμφανίζει πληγές , εγκαύματα στα χείλη και στην γλώσσα , εχει έντονους πόνους και συμπτώματα σοκ.
Εδώ δεν προκαλώ εμετό. Του δίνω γάλα σε μικρές γουλιές και καλώ το κέντρο δηλητηριάσεων. ΓΕΝΙΚΑ ΣΕ ΚΩΜΑ Η ΣΠΑΣΜΟΥΣ , ΔΕΝ ΠΡΟΚΑΛΩ ΕΜΕΤΟ.

Στις περιπτώσεις δηλητηριάσεων :
α. Προκαλώ εμετό , σε περιπτώσεις φαρμάκων , ναρκωτικών , δηλητηριωδών φυτών , αλλοιωμένων τροφών , οινοπνεύματος , καλλυντικών , αποσμητικών,
γεωργικών φαρμάκων , μελανιού , ναφθαλίνης , σπίρτου, βερνικιού νυχιών η ασετόν, άρωμα , οξυζενέ , ποντικοφάρμακο, αντηλιακή λοσιόν κλπ
β. Δεν προκαλώ εμετό , σε περιπτώσεις οξέων , αλκαλίων , αμμωνίας , λευκαντικών , απορρυπαντικών ,καυστικής σόδας, καθαριστικά φούρνων η μετάλλων, αντιοξειδωτικών , ασβέστη , πετρελαιοειδών ,παρκετίνων, στιλβωτικών , βενζίνης ,πετρελαίου, διαλυτικού λαδομπογιάς , υγρού για αναπτήρες κλπ


Δηλητηρίαση από οινόπνευμα
Προκαλώ εμετό.
Δεν βγάζω τον μεθυσμένο έξω στο κρύο γιατί θα πάθη υποθερμία .
Του δίνω να φάει γλυκό ( η να πιει ζαχαρόνερο κλπ)
Αν εχει κάνει εμετό δεν του δίνω πικρό καφέ
Πικρός καφές χορηγείται αν ΔΕΝ εχει κάνει εμετό.
Αν λιποθυμήσει τον βάζω ανάσκελα , με ανοιχτές τις αεροφόρους οδούς και τον πάω γρήγορα σε νοσοκομείο.


Ως πρόληψη , αν πάω για ποτό , τρωω καλά και πίνω πριν ένα γάλα η τρωω ένα γιαούρτι.


Τροφική δηλητηρίαση:
Προκαλείται από ουσίες που παίρνουμε από τροφές που τις περιέχουν από τη φύση τους (Μανιτάρια , οστρακοειδή, πρασινισμένη πατάτα, πικρά αμύγδαλα - όλα αυτά υπό προϋποθέσεις βεβαίως).

Συμπτώματα:
Κοιλόπονος, πονοκέφαλος, ιδρώτας , εμετός, διάρροια, εξάντληση και σε ορισμένες περιπτώσεις πυρετός που δεν υποχωρεί (περίπτωση σαλμονέλας).

Πρώτες Βοήθειες:
Προκαλώ εμετό (αν δεν εχει ήδη κάνει εμετό το θύμα). Αν έχει αρχίσει να κάνει εμετό , δεν κάνω τίποτε μέχρι να σταματήσει.
Αν εχει διάρροιες του δίνουμε λαπά με λεμόνι , τσάι με λεμόνι , καρβουνάκι , ξεθυμασμένη Κόκα Κόλα, πατάτα, καρότο η καροτόζουμο , μπανάνα , μήλο , αχλάδι.
Στα μικρά παιδιά , αφού κάνουν εμετό , τους δίνουμε Almora , ξεθυμασμένη Κόκα Κόλα , τσάι, ρυζόνερο, λίγη μπανάνα κλπ

Αν το θύμα έχει φάει τσιγάρο (καπνό) , είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την ζωή του (κυρίως στα μικρά παιδιά). Θέλει άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο για συνεχείς πλύσεις στομάχου.

Δηλητηρίαση προκαλείται και από κουκιά , σε μια ορισμένη κατηγορία ανθρώπων (3-4%) που τους λείπει το ένζυμο G6PD γιατί τα κουκιά τους καταστρέφουν μαζικά τα ερυθρά αιμοσφαίρια. Σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και η μυρωδιά η απλή επαφή με κουκιά δημιουργεί κάποιες ανωμαλίες.
Τα ιδια αποτελέσματα (σε αυτά τα άτομα) , προκαλεί και οι ασπιρίνη, το χρώμα ανιλίνης , η ναφθαλίνη κλπ.
Χρειάζεται ΑΜΕΣΗ μεταφορά σε νοσοκομείο (όπου θα γίνει μετάγγιση αίματος).

Άλλη μορφή δηλητηρίασης είναι και η αλλαντίαση που είναι θανατηφόρα σε ποσοστό περίπου 50%.
Προκαλείται κυρίως από αλλοιωμένα αλλαντικά (ανοιχτές κονσέρβες που εχουν μείνει σε υψηλή θερμοκρασία για κάποιες ώρες, η από κονσέρβες που δεν είναι αεροστεγώς κλεισμένες). Το μικρόβιο δεν αναπτύσσεται σε παστά η καπνιστά.
Συμπτώματα : Ιδια με της τροφικής δηλητηρίασης , και επιπρόσθετα το θύμα βλέπει διπλά , βραχνιάζει , δεν καταπίνει εύκολα.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε 8 - 36 ώρες από την κατανάλωση.

Πρώτες Βοήθειες: Δίνω ενεργώ άνθρακα και μεταφέρω ΑΜΕΣΑ σε νοσοκομείο.

ΚΑΡΔΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
Η καρδιά αποτελείται από 4 διαμερίσματα . Τα δυο επάνω είναι οι κόλποι και τα δυο κάτω είναι οι κοιλίες. Καθε κόλπος συνδέεται με τις κοιλίες με βαλβίδες (μιτροειδής για αριστερά , μηνοειδής για δεξιά).
Στον αριστερό κόλπο μπαίνει αίμα και βγαίνει από την αρ. Κοιλία στην αορτή και πάει στο σώμα (μεγάλη κυκλοφορία). Το αίμα αυτό αφού κυκλοφορήσει , μπαίνει στον δεξιό κόλπο και βγαίνει από την δεξιά κοιλία , πηγαίνει στους πνεύμονες και γυρίζει στον αριστερό κόλπο (μικρή κυκλοφορία).
Η καρδιά περιβάλλεται από ένα “χιτώνα” που λέγεται μυοκάρδιο. Το μυοκάρδιο εχει πολλά αγγεία που το αιματώνουν (στεφανιαία αγγεία).
Όταν τα στεφανιαία αγγεία βουλώσουν , η δεν περνά αρκετό αίμα , τότε μέρος του μυοκαρδίου δεν αιματώνεται και τότε έχουμε καρδιακό επεισόδιο.

Στηθάγχη
Αν γίνει σύσπαση σε στεφανιαίο αγγείο που ήδη έχει στένωση περνά λίγο αίμα ( ισχαιμία) και τότε έχουμε στηθάγχη. (επέρχεται συνήθως μετά από μεγάλη κούραση , άγχος , συγκίνηση κλπ).
Συμπτώματα: Δυνατός πόνος , σφίξιμο στην καρδιά, ο πόνος αντανακλάται στο αριστερό χέρι και μουδιάζουν τα δάκτυλα, έχουμε ιδρώτα , δύσπνοια , γκρίζο δέρμα , μελάνιασμα των χειλιών.
Πρώτες Βοήθειες: Ακινησία , ημικαθιστή θέση με μαξιλάρι στην πλάτη , τόνωση ηθικού , χαλάρωμα ρούχων , χορήγηση υπογλώσσιου (αφού είναι καρδιακός θα εχει μαζί του).
Αν σε 5-10 λεπτά δεν βελτιωθεί ο πόνος δίνω και 2ο η και 3ο υπογλώσσιο.

Έμφραγμα
Έμφραγμα έχουμε αν δεν συσπάται απλώς το αγγείο , αλλά φράζει και σταματά η κυκλοφορία του αίματος νεκρώνοντας τμήμα του μυοκαρδίου.
Το έμφραγμα δεν προκαλείται από κούραση κλπ όπως η στηθάγχη, αλλά από παθολογικά αιτία.
Συμπτώματα: Δυνατός και συσφικτικός πόνος, αντανάκλαση στο αριστερό χέρι αλλά επιπλέον πόνος και στην δεξιά ωμοπλάτη (χωρίς να μπορεί το θύμα να εντοπίσει ακριβώς που πονάει). Δύσπνοια , κρύος ιδρώτας , βάρος μεγάλο στο στομάχι, χλομάδα , λιποθυμία, διαταραχές σφυγμού, αγωνία θανάτου.
Πρώτες Βοήθειες: Ακινησία, ημικαθιστή θέση με μαξιλάρι στην πλάτη, χαλάρωμα ρούχων, τόνωση ηθικού , δίνουμε να μασήσει 1-2 ασπιρίνες (εδώ το υπογλώσσιο δεν εχει αποτέλεσμα , αλλά αν υπάρχει του δίνουμε και από αυτό).
Αν πάθει ανακοπή του κάνω ΚΑΡΠΑ (βλέπε επόμενα μαθήματα για την καρδιακή αναζωογόνηση). Μόλις υποχωρήσει λίγο ο πόνος μεταφέρω σε νοσοκομείο. Αν ακολουθήσουμε σωστά τις Π.Βοήθειες , ο πόνος συνήθως περνά σε 15 λεπτά.

ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ


Είναι η λιποθυμία (ωχρά λιποθυμία) που προκαλείται από υπερκόπωση , νευροψυχικούς παράγοντες, ασφυκτικό περιβάλλον , καιρικές συνθήκες (καύσων), φυσική κατάσταση .

Συμπτώματα:
Πριν την λιποθυμία: Ζάλη , βούισμα στα αυτιά , ναυτία , κρύος ιδρώτας, θολή όραση.
Πρώτες Βοήθειες: Καθίζουμε το άτομο σε μια καρέκλα και του πιέζουμε το κεφάλι όσο μπορούμε πιο κοντά στα γόνατα (χαμηλότερα από την καρδιά το κεφάλι) για 5-10 λεπτά.
Αν μας πιάνει λιποθυμία και δεν μπορούμε να καθίσουμε , κουνάμε πολύ έντονα και γρήγορα τα δάκτυλα των ποδιών για να βοηθήσουμε την κυκλοφορία .

Μετά την λιποθυμία:
Συμπτώματα:
Χλομάδα , αργός σφυγμός, χαμηλή πίεση, επιπόλαιη αναπνοή.
Πρώτες Βοήθειες : (είναι σημαντικό να ακολουθηθούν με την σειρά προτεραιότητας)
1. Πόδια ψηλότερα από το σώμα (Δεν δίνω χαστούκια ούτε πετάω νερό)
2. Γυρίζουμε το κεφάλι στο πλάι (για να μην πνιγεί)
3. Χαλαρώνουμε τα ρούχα, αερίζουμε τον χώρο , δίνουμε να μυρίσει οινόπνευμα η αμμωνία (προσοχή μην τα ρουφήξει)
4. Απομακρύνουμε τους περίεργους
5. Ελέγχουμε αναπνοή και σφυγμό
6. Προσέχουμε μην του γυρίσει η γλώσσα

Συνήθως το θύμα επανέρχεται σε 3-5 λεπτά. Τότε του δίνω υγρά.
Δεν τον αφήνω να σηκωθεί για περίπου 15 λεπτά.

Αν το πρόσωπο είναι κόκκινο (ερυθρή λιποθυμία) , τότε μάλλον έχουμε εγκεφαλική αιμορραγία, άρα εδώ ακολουθούμε αντίθετα βήματα , δηλαδή το κεφάλι να είναι ΨΙΛΟΤΕΡΑ , όχι χαμηλότερα.

Αν το πρόσωπο είναι μελανιασμένο ( κυανή λιποθυμία) , έχουμε ασφυξία.
Εδώ δίνουμε το φιλί της ζωής.


Αν παρά τις Πρώτες Βοήθειες το άτομο δεν συνέρχεται , τότε το βάζω σε θέση ανάνηψης , δηλαδή στο πλάι με το επάνω πόδι λυγισμένο.
Η θέση ανάνηψης εμποδίζει την γλώσσα να γυρίσει και επιτρέπει στα διάφορα υγρά (σάλια , εμετό κλπ) να τρέξουν για να μην πνίξουν το θύμα.

Σε θέση ανάνηψης βάζω το θύμα ακολουθώντας τα εξής βήματα:
Από ανάσκελα του σηκώνω το μέτωπο προς τα πίσω και τραβάω το πηγούνι προς τα έξω και επάνω (να έλθει το πηγούνι σε κάθετη θέση).
Βάζω το χέρι που είναι προς εμένα πάνω από το κεφάλι για να ανοίξει ο θώρακας και να διευκολύνει την αναπνοή.
Το άλλο χέρι το σταυρώνω δίπλα στο κεφάλι (όπως όταν το κρεμάμε σε σπάσιμο).
Πιάνω το πόδι που βρίσκεται πιο μακριά μου και γυρίζω το άτομο σε θέση ανάνηψης.


ΣΦΥΓΜΟΣ

Είναι η απήχηση του καρδιακού παλμού (συστολή , διαστολή αρτηριακών αγγείων).
Διακρίνεται σε :
1. Κανονικό η ρυθμικό σφυγμό : Παλμοί σε ίσα χρονικά διαστήματα.
2. Άρρυθμος σφυγμός (αρρυθμία): Ακανόνιστα διαστήματα μεταξύ σφυγμών.
3. Γρήγορος σφυγμός (ταχυπαλμία): Ίσα χρονικά διαστήματα , αλλά γρήγορα.
4. Βραδύς σφυγμός: Το αντίθετο της ταχυπαλμίας
5. Νηματοειδής σφυγμός: Γρήγορος , κανονικός σφυγμός, αλλά ψηλαφιέται πολύ δύσκολα (αυτό σημαίνει ότι υπάρχει αιμορραγία).

Ο σφυγμός επηρεάζεται από την ηλικία (παιδιά 80-100/λεπτό , ενήλικες άνδρες 65-75/λεπτό , ενήλικες γυναίκες 70-80/λεπτό , ηλικιωμένοι 60-65/λεπτό).
Οι αθλητές που είναι γυμνασμένοι έχουν περίπου 50 / λεπτό σε ηρεμία.
Όσο πιο ογκώδες είναι το σώμα , τόσο λιγότερους σφυγμούς έχει.

Η ψηλάφηση του σφυγμού γίνεται αν με τα 3 δάκτυλα του ενός χεριού πάρουμε την ευθεία από τον αντίχειρα μέχρι τον καρπό.
Ψηλαφούμε πάντα με τα μαξιλαράκια των δακτύλων και ποτέ με τον αντίχειρα (γιατί στον αντίχειρα υπάρχει σφυγμός και θα μπερδεύουμε τους δικούς μας σφυγμούς με του θύματος).

Σε αναίσθητο άνθρωπο τον σφυγμό τον ψηλαφούμε στην καρωτίδα μόνο (είναι δεξιά και αριστερά από το λαρύγκι).
Στα βρέφη ο σφυγμός ψηλαφιέται στο εσωτερικό του βραχίονά τους.


ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ

Καλοί αγωγοί ηλεκτρικού ρεύματος είναι κυρίως το νερό , και τα μέταλλα.
Κακοί αγωγοί ηλεκτρικού ρεύματος είναι το ξύλο , η πορσελάνη , το καουτσούκ , ο βακελίτης, το πλαστικό , το γυαλί, το χαρτί , τα μάλλινα και βαμβακερά κλπ

Η βαρύτητα της ηλεκτροπληξίας εξαρτάται από :
Την τάση του ρεύματος , την ένταση του ρεύματος , το είδος του ρεύματος (εναλλασσόμενο η συνεχές) , τον χρόνο έκθεσης του ατόμου στο ηλεκτρικό ρεύμα και το σημείο εισόδου του ρεύματος στο σώμα.

Συμπτώματα:

Είναι άμεσα και επακόλουθα
Άμεσα συμπτώματα είναι τοπικά και γενικά
α. Άμεσα Τοπικά συμπτώματα:
έγκαυμα , ηλεκτρικό στίγμα (ένα μικρό εξόγκωμα σαν κάλος , σταχτί χρώματος).
β. Γενικά τοπικά συμπτώματα:
Σπασμοί , παραλύσεις , απώλεια αισθήσεων , έντονος πονοκέφαλος , βούισμα στα αυτιά , ναυτία , εμετός, καρδιακή αρρυθμία , ανακοπή , ασφυξία , και σε μερικές περιπτώσεις εξάρθρωσης ή και κατάγματα (είτε από το ρεύμα είτε από το πέσιμο).

Τα επακόλουθα συμπτώματα εμφανίζονται αργότερα και είναι νευροψυχικές διαταραχές , δημιουργία καταρράκτη στα μάτια , νεφρικά προβλήματα (ακόμη και ανεπάρκεια).

Πρώτες Βοήθειες:
Κλείνουμε την παροχή του ρεύματος (γενικός διακόπτης) πριν πλησιάσουμε το θύμα. Αν δεν ξέρουμε που είναι η δεν μπορούμε να κλείσουμε το ρεύμα, χρησιμοποιούμε έναν κακό αγωγό για να απομακρύνουμε το θύμα από το ρεύμα.
Ελέγχουμε την αναπνοή και τον σφυγμό του
Αν εχει λιποθυμήσει κάνω ότι και στην λιποθυμία , τον βάζουμε σε θέση ανάνηψης και μεταφέρω σε νοσοκομείο.

ΕΠΙΛΗΨΙΑ
Είναι διαταραχή της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου.
Υπάρχει η μικρή επιληψία (χωρίς λιποθυμία) και η μεγάλη επιληψία (με λιποθυμία).

Στην μικρή επιληψία: Στιγμιαία αφηρημάδα , αποπροσανατολισμός, όχι σωστός συνειρμός σκέψης.
Δεν αφήνουμε το θύμα να δράσει μόνος του , αλλά τον βοηθάμε για να μην πάθει τίποτε αφού δεν έχει έλεγχο , αλλά και γιατί μερικές φορές ακολουθεί μεγάλη επιληψία.

Στην μεγάλη επιληψία: Πονοκέφαλος , το θύμα εχει την εντύπωση ότι μυρίζει κάτι συγκεκριμένο ( αυτά τα συμπτώματα τα λένε “ επιληπτική αύρα”), στην συνέχεια εχει ακαμψία , απώλεια των αισθήσεων και σπασμούς.

Πρώτες Βοήθειες:
Προφυλάσσω το άτομο για να μην πέσει και χτυπήσει.
Του βάζω ένα λουρί η πανί διπλωμένο στο στόμα για να μην δαγκώσει η καταπιεί την γλώσσα του.
Το βάζω σε θέση ανάνηψης

Συνήθως όταν επανέλθει , το θύμα δεν θυμάται τι έγινε και έχει πονοκέφαλο.


ΥΣΤΕΡΙΑ
Ψυχονευρική νόσος που εκδηλώνεται με σωματικό τρόπο και προκαλείται από έντονα συναισθήματα (λύπη , χαρά κλπ)
Εκδηλώνεται πάντα σε χώρο με αλλά άτομα (ποτέ μόνος κάποιος δεν παθαίνει υστερία).
Το άτομο έχει επιθετικότητα , φωνάζει κλπ. Δεν χάνει τις αισθήσεις του (γενικά ο υστερικός δεν κινδυνεύει).

Ηρεμούμε το θύμα με αυστηρό και θετικό τρόπο (δεν το χτυπάμε).
Αν αυτό δεν αποδώσει πρέπει να του γίνει ηρεμιστική ένεση , η πάμε νοσοκομείο.

ΞΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΚΟΙΛΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

1. Αν είναι το ξένο σώμα σφηνωμένο στο δέρμα βαθιά , τότε δεν το βγάζουμε. Απλά βάζουμε Μπεταντίν και γάζα και πάμε στον γιατρό.
2. Αν το ξένο σώμα είναι στο μάτι , δεν το αφαιρούμε εμείς αλλά γιατρός. Κλείνουμε και τα δυο μάτια εν τω μεταξύ. Αν είναι κάτι μικρό , τότε ρίχνουμε άφθονο νερό για να ξεπλυθεί και να φύγει. Αν το ξένο σώμα είναι στο εσωτερικό του βλεφάρου , τότε σηκώνουμε το βλέφαρο ανάποδα και απομακρύνουμε το ξένο σώμα με μια μπατονέτα.
3. Αν το ξένο σώμα είναι στην μύτη (και στα αυτιά) Κάνω το άτομο να φταρνιστεί δίνοντας του να μυρίσει πιπέρι η γαργαλώντας του την μύτη με βαμβάκι. Αν είναι σφηνωμένο τότε πρέπει να το αφαιρέσει ο γιατρός. Αν είναι στα αυτιά , βάζω χλιαρό νερό με σύριγγα (ειδικά αν είναι ζωύφιο), τότε το ζωύφιο πνίγεται και γέρνοντας το κεφάλι φεύγει νερό και ζωύφιο μαζί.
4. Αν το ξένο σώμα είναι στον λάρυγκα , προκαλούμε βήχα για να φύγει. Αν είναι σφηνωμένο μπορεί να προκαλεί ασφυξία (μελάνιασμα).
Τότε κάνω τα εξής:
α. Πάω πίσω από το άτομο και με τις παλάμες πλεγμένες του σφίγγω 4 φορές στο στομάχι. Αν δεν έχω αποτέλεσμα , επαναλαμβάνω.
β. Αν εχει λιποθυμήσει τον βάζω ανάσκελα , τον καβαλάω και πιέζω
στομάχι /πλευρά προς τα πάνω.
γ. Αν το πάθω εγώ και είμαι μόνος , βάζω την πλάτη μιας καρέκλας η κάτι αντίστοιχο και πιέζω το στομάχι μου επάνω του.
δ. Αν το άτομο είναι παχύσαρκο τότε το πιέζω πιο ψηλά (προς το στέρνο)
ε. Αν πρόκειται για μικρό παιδί (η βρέφος) το ξαπλώνω μπρούμυτα στο χέρι μου και του πιέζω την πλάτη προς τα πάνω. Ταυτόχρονα κοιτάω μήπως είναι πιο έξω το ξένο σώμα και μπορώ να το βγάλω με τα δάκτυλα.

ΑΣΦΥΞΙΑ
Κατά την ασφυξία δεν γίνεται η λειτουργία της αναπνοής.
Αναπνοή δε είναι η εισπνοή και η εκπνοή.
Κατά την εισπνοή παίρνουμε οξυγόνο γύρω στο 21% και διοξείδιο του άνθρακα σε ποσοστό 0,04%
Κατά την εκπνοή βγάζουμε οξυγόνο σε ποσοστό 16-17% και διοξείδιο του άνθρακα κατά 4%.
Επομένως στο φιλί της ζωής το θύμα παίρνει αρκετό οξυγόνο έστω κι αν εκπνέουμε μέσα του.

Φιλί της ζωής ΔΕΝ δίνουμε σε άτομο που αναπνέει , έστω και λίγο
.
Αντίθετα σε αυτόν που δεν αναπνέει καθόλου η εκπνοή μας στο φιλί της ζωής του δίνει αρκετό οξυγόνο , αλλά και το διοξείδιο του άνθρακα που περιέχει η εκπνοή μας , διεγείρει τα κατάλληλα κέντρα του εγκεφάλου του , βοηθώντας να αρχίσει ξανά να αναπνέει.
Το οξυγόνο κατά την αναπνοή , περνά από το στόμα και την μύτη στην τραχεία που χωρίζεται σε δυο βρόγχους και καταλήγει στους πνεύμονες και ειδικά στις πνευμονικές κυψελίδες για την ανταλλαγή των αερίων.

Ένας ενήλιξ παίρνει 15-16 αναπνοές το λεπτό.
Στην διαδικασία της αναπνοής βοηθούν οι μεσοπλεύριοι μυς καθώς και το διάφραγμα.

Αιτία της ασφυξίας
Τα αιτία που προκαλούν την ασφυξία είναι κεντρικά και περιφερικά.
Κεντρικά αιτία είναι αυτά που επηρεάζουν το κέντρο αναπνοής του εγκεφάλου
(π.χ. δηλητηριάσεις, ναρκωτικά, ηλεκτροπληξία, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις)
Τα περιφερικά αιτία αφορούν στο αναπνευστικό σύστημα και χωρίζονται σε:
α.Μηχανικά (π.χ.ξενο σώμα που φράσσει τις αεροφόρους οδούς , η πτώση της γλώσσας)
β.Παθολογικά (π.χ. πρήξιμο λάρυγκος , λαρυγκίτιδα , έλλειψη επαρκούς οξυγόνου στην ατμόσφαιρα, εισπνοή δηλητηριωδών αερίων , με χειρότερη περίπτωση την εισπνοή του μονοξειδίου του άνθρακα (CO) ως και η παρεμπόδιση των αναπνευστικών κινήσεων).
Η παρεμπόδιση των αναπνευστικών κινήσεων προκαλείται είτε μηχανικά ( πίεση σε συνωστισμό , κακώσεις θώρακα κλπ) , είτε παθολογικά ( μυασθένεια, πολιομυελίτιδα κλπ)

Συμπτώματα ασφυξίας
Το άτομο δεν αναπνέει. Έχει απώλεια των αισθήσεων με μελάνιασμα που αρχίζει από τα χείλη και τα νύχια. Τα ρουθούνια είναι πολύ ανοιχτά.
Τα αγγεία του λαιμού είναι πεταμένα .

Παράγοντας επιδείνωσης στην ασφυξία είναι ο χρόνος !!


Ένα ασφυκτικό άτομο μπορεί να ζήσει 5 λεπτά (όχι παραπάνω).
Αν ξεκινήσει η τεχνητή αναπνοή 1 λεπτό από την αρχή της ασφυξίας οι πιθανότητες να επανέλθει το άτομο εντελώς είναι 98%
Αν ξεκινήσει η τ.α. σε 5 λεπτά οι αντίστοιχες πιθανότητες είναι 25% , ενώ
αν ξεκινήσει σε 10 λεπτά οι πιθανότητες είναι 1%.

Γενικώς αν ξεκινήσουμε την τ.α. από 0 έως 3λεπτά, το άτομο συνέρχεται και δεν εχει περαιτέρω βλάβες.
Αν ξεκινήσουμε από 3 έως 6 λεπτά , υπάρχουν πιθανότητες να σωθεί το άτομο , αλλά ίσως του αφήσει κάποιες βλάβες.
Αν ξεκινήσουμε από 6 έως 10 λεπτά μετά την ασφυξία, το άτομο έχει ελάχιστες πιθανότητες να σωθεί , αλλά κι αν σωθεί θα εχει εγκεφαλικές βλάβες.

Σημείωση: Δεν εχει σημασία ποτέ θα αρχίσει πάλι να αναπνέει το άτομο (μπορεί να κάνει και μισή ώρα και παραπάνω). Σημασία εχει ποτέ θα αρχίσουμε την τεχνητή αναπνοή για να δίνουμε στο θύμα έστω και λίγο αέρα.

Την αναπνοή την βλέπουμε , την ακούμε και την αισθανόμαστε
(γονατίζουμε κοντά στο θύμα και πλησιάζοντας αυτί και μάγουλο στο στόμα και την μύτη του , ακούμε την ανάσα του και αισθανόμαστε τον αέρα στο μάγουλό μας , αλλά και βλέπουμε το στήθος του να ανεβοκατεβαίνει)

Αν λοιπόν ΔΕΝ ακούμε , ΔΕΝ βλέπουμε και ΔΕΝ αισθανόμαστε την αναπνοή και ταυτόχρονα έχουμε μελάνιασμα , ΤΟΤΕ ΑΡΧΙΖΩ ΑΜΕΣΩΣ ΤΕΧΝΗΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος τ.α. είναι στόμα με στόμα
Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι ότι αποκαθιστά γρήγορα τα φυσιολογικά επίπεδα οξυγόνου. Ταυτόχρονα το διοξείδιο του ανθρακατης εκπνοής μας , διεγείρει το κέντρο αναπνοής στον εγκέφαλο του θύματος.
Είναι μέθοδος που γίνεται εύκολα , ακόμη και κατά την μεταφορά του θύματος σε νοσοκομείο. Τέλος επιτρέπει την είσοδο κάποιας ποσότητας αέρα , ακόμη κι αν έχουμε απόφραξη των αεροφόρων οδών.

Πως κάνουμε την τεχνητή αναπνοή:
Τραβάμε το κεφάλι από το μέτωπο , όσο πιο πίσω μπορούμε.
Τραβάμε το σαγόνι έξω και πάνω , ώστε να έρθει σε κάθετη θέση με το δάπεδο.(Αυτό βοηθά σε περίπτωση που έχει γυρίσει η γλώσσα , να επανέλθει στην θέση της)
Κλείνω την μύτη με τα δάκτυλα και ανοίγω το στόμα (όχι πολύ γύρω στο 1 δάκτυλο). Εφαρμόζω το στόμα μου επάνω στο στόμα του θύματος (χρησιμοποιώντας κάποιο πανί για ασφάλεια δική μου) και φυσάω . Αν ανεβαίνει ο θώρακας τότε τα έχω κάνει καλά , αν όμως ο θώρακας μένει ακίνητος , ίσως έχω ξεχάσει να κλείσω την μύτη , η δεν έχω σηκώσει αρκετά το κεφάλι η το σαγόνι.

Αφού βεβαιωθώ ότι ανεβοκατεβαίνει ο θώρακας , κάνω δυο εμφυσήσεις γρήγορες .
Μετά επαναλαμβάνω κάθε 5 δευτερόλεπτα μια εμφύσηση

Αν το θύμα αναπνέει έστω και λίγο τότε πιθανότατα εχει πάθει ανακοπή.
Σ’ αυτήν την περίπτωση κάνω θωρακικές συμπιέσεις, ελέγχοντας αν το θύμα έχει σφυγμό.

Συμπίεση γίνεται ως εξής:
Εκεί που τελειώνει το στέρνο (στο τρίγωνο που σχηματίζει) τοποθετώ το δάκτυλό μου. Σε απόσταση δυο δακτύλων προς τα επάνω εφαρμόζω το άκρο της παλάμης και βάζω και το άλλο χέρι επάνω. Σ’ αυτήν την στάση σπρώχνω προς τα κάτω.


Αν κατά την διάρκεια αυτής της βοήθειας το άτομο σταματήσει να αναπνέει κάνω συνδυασμό φιλί της ζωής με συμπιέσεις (μια εμφύσηση 15 συμπιέσεις κ.ο.κ.)
Αυτή η λειτουργία λέγεται Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ)
(Αν είμαι μόνος 2 εμφυσήσεις + 15 συμπιέσεις, αν έχω βοήθεια ώστε να εναλλασσόμεθα ένας στο στόμα και ένας στον θώρακα κάνουμε εμφύσηση + 5 συμπιέσεις)

Στα βρέφη το φιλί της ζωής δίνεται καλύπτοντας με το στόμα μου και το στόμα του και την μύτη του. Οι δε συμπιέσεις δεν γίνονται με δύναμη , απλά σπρώχνουμε με το δάκτυλό μας προς τα επάνω. Επίσης σε οποιοδήποτε ασφυκτικό άτομο μπορούμε να φυσήξουμε και από την μύτη σε περίπτωση που δεν μπορούμε από το στόμα.

Πνιγμός στην Θάλασσα

Όταν πνίγεται άτομο στην θάλασσα πάω προσεκτικά από πίσω του ,περνάω το χέρι κάτω από τον λαιμό του και κάτω από την αντίθετη μασχάλη και τον σέρνω προς τα έξω.

Όταν πατώσω , αν εχει αρχίσει η ασφυξία , αρχίζω φιλί της ζωής από τότε μέχρι να τον βγάλω έξω και να αρχίσω σωστή τεχνητή αναπνοή.

Για να βγάλω το νερό από μέσα του πιέζω το στομάχι (όπως κάνω και σε περιπτώσεις ξένου σώματος στον λαιμό).

Ακόμη κι αν σωθεί το άτομο, εφ’οσον έχει καταπιεί θαλασσινό νερό , πρέπει να πάει αμέσως στο νοσοκομείο για θεραπεία διότι κινδυνεύει από σοβαρή πνευμονία που προκαλεί στους πνεύμονες το θαλασσινό νερό.

Πολύ καλή ανάρτηση ο οδηγός αυτός στο forum του Αναπηρικού φίλου portal www.chrisxx.com

3 σχόλια:

  1. ΠΟΛΥ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑΤΙ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΟΙ.ΜΠΡΑΒΟ ΣΑΣ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μπράβο σας!
    Μου αρέσει που έχετε μαζέψει όλες τις κύριες περιπτώσεις.
    Απλά κατανοητά και συγκεντρωμένα
    Πολύ καλή δουλειά!
    Βαγγέλης θ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή